Chwila, z którą dziecko rozpoczyna edukację przedszkolną, jest zawsze momentem trudnym zarówno dla niego samego, jak również jego rodziców. Adaptacja to czas, który wymaga od dzieci nie tylko przystosowania się do nowych warunków otoczenia, poznania nowej organizacji dnia, zaakceptowania licznej grupy rówieśniczej, ale przede wszystkim łączy się z rozstaniem, z rodzicami.

Wielu rodziców, rozważa czy ich dziecko da sobie radę w nowej roli. Czy zaadoptuje się w nieznanym miejscu, pośród obcych osób i gromadki innych dzieci? Obawy te są naturalne i wynikają często z tego, że dla nich jest to całkiem nowe doświadczenie. Rodzice podobnie jak dziecko, muszą zmierzyć się z trudem adaptacji, przełamać lęk i sprawić, by te dni były dla wszystkich przyjemne. Początek jest zawsze trudny. Większość dzieci, mniej lub bardziej emocjonalnie przeżyje rozstanie z rodzicami i adaptację w nowym miejscu.

Każdy człowiek, ale przede wszystkim małe dziecko, potrzebuje czasu, aby dostosować się do nowej sytuacji. Taki czas poznawania nowego miejsca, nawiązywania kontaktu z rówieśnikami i wychowawcami, oswajania się z nieznanym, nazywamy okresem adaptacyjnym.

            Przedszkole to miejsce przyjazne dziecku, ale również pełne wyzwań i trudności. To nowe miejsce, nieznane osoby, inne niż w domu zasady, zmiana rytmu dnia i konieczność bardziej samodzielnego funkcjonowania. Kilkulatek może przeżywać różne emocje: smutek rozstania z rodzicami, lęk przed nieznanym ale także podekscytowanie i ciekawość. W okresie adaptacyjnym dziecko może się w ogóle nie bawić, nie mieć apetytu, odmawiać przyjmowania posiłków. Trudności związane z nową sytuacją może odreagowywać w domu, przy rodzicach, w bezpiecznym dla siebie otoczeniu. Mogą pojawić się problemy w zasypianiu, płaczliwość, zazdrość o każdą chwilę spędzoną z mamą czy tatą w domu.

            Podczas rozstania dziecko ma prawo płakać. Płacz to jego reakcja na zmianę. Rodzice są dla dziecka najważniejsi, muszą więc być dla niego wsparciem, muszą być przekonani, że dziecku nie dzieje się żadna krzywda, ale że pobyt w przedszkolu to okazja do rozwoju, zabawy i wszechstronnego poznawania świata. Jeśli rodzic będzie zdenerwowany, niepewny to dziecko również będzie przelęknione, niespokojne, zamknięte.

            Niektórym dzieciom wystarczy jedna wizyta w przedszkolu, aby chętnie do niego uczęszczały, inne potrzebują kilka dni a nawet tygodni.

           Aby pobyt w przedszkolu był miłą przygodą, a nie stresem, warto już wcześniej rozpocząć przygotowania dziecka do roli przedszkolaka – ważna jest nauka samodzielności. Bardzo istotne jest wypracowanie niektórych umiejętności, takich jak:

• nauka dziecka, aby informowało o potrzebach fizjologicznych,
• opanowanie czynności samoobsługowych takich jak: samodzielne jedzenie, ściąganie poszczególnych części ubrania, czy też podciąganie majteczek.
• nakłanianie i przyzwyczajanie dziecka do sprzątania po zabawie,
• nauka stosowania form grzecznościowych i bycia uprzejmym
• uświadomienie dziecka, że gdy sobie z czymś nie radzi może zawsze poprosić o pomoc, powiedzieć: proszę mi pomóc. Należy przypominać o jego prawach do realizacji swoich potrzeb, oraz uzyskania pomocy od swoich Pań w tym zakresie.
• utrwalanie nawyków dzielenia się zabawkami i słodyczami z innymi. Modelowanie takich postaw może pozytywnie wpłynąć na proces adaptacji, przyczynia się to do tego, że dziecko jest bardziej akceptowane przez grupę, a także ogranicza konflikt między rówieśnikami.

Pierwsze start w przedszkolu – o czym warto wiedzieć ?

• wszyscy rodzice muszą być pewni decyzji o wysłaniu dziecka do przedszkola. W towarzystwie dziecka nie powinni poddawać w wątpliwość tego, czy podejmują właściwą decyzję. Dziecko rozpozna nasze wahanie, co z pewnością nie pomoże mu w adaptacji nowego środowiska.
• rozmawiaj z dzieckiem o przedszkolu, przedstaw je jako przyjazne miejsce, w którym będzie spotykał się z innymi dziećmi, a także uczył nowych rzeczy.
• przedstaw dziecku o tym jak sam uczęszczałeś do przedszkola w dzieciństwie.
• dobrym pomysłem jest, aby w pierwszych dniach dziecko było odprowadzane  przez tatę, ze względu na mniej emocjonalne pożegnanie niż jak to często bywa w kontakcie z matką.
• nie przeciągaj pożegnań i nie roztkliwiaj się przy dziecku.
• nie wracaj z dzieckiem do domu, kiedy płacze przy rozstaniu. Jeżeli zrobisz to co najmniej raz, będzie wykorzystywało to w przyszłości.
• na początku odbieraj dziecko o wcześniejszej porze i stopniowo wydłużaj jego pobyt.
• uświadom dziecko, że wrócisz podając przy tym porę dnia, np. po obiedzie. Bardzo istotne jest dokonywanie tych umów od samego początku. Przyczynia się to do tego, że dziecko łatwiej rozstaje się z rodzicem, który za każdym razem odbiera go o ustalonym czasie.
• w pierwszych dniach nie przychodź po dziecko jako ostatni. 
• zadbaj o to, aby dziecko miało wygodne ubranie. Pozostaw w jego szafce dodatkowe ubrania na zmianę.
• nie zmuszaj dziecka do tego by od razu opowiadało o swoim dniu w przedszkolu. Z czasem sam będzie opowiadał o swoich przeżyciach.
• wskazany jest kontakt z wychowawcą grupy. Nauczyciel poinformuje rodzica o tym, jak dziecko spędziło dzień w przedszkolu, czy np. zjadło posiłek, lub jak bawiło się z rówieśnikami.                      
• pod żadnym pozorem nie straszmy dziecka przedszkolem.
• bądź pozytywny i zarażaj dziecko optymizmem,
• nie popadaj w zakłopotanie, że „zostawiasz” dziecko w przedszkolu
• zapamiętaj, że płacz jest normalną reakcją malucha na zmianę środowiska i rozstanie, a z czasem ten płacz zastąpi uśmiech.
• nie poddawaj się po pierwszych, „płaczliwych” dniach – trudne emocje są naturalne i trzeba je zaakceptować,
• miej zaufanie do wychowawców  bo to oni są specjalistami
• pomyśl o korzyściach, które zyska Twoje dziecko dzięki przedszkolu

          Z każdym pytaniem, problemem, niepewnością można zwrócić się do nauczyciela.

            Życzymy naszym Przedszkolakom aby każdy dzień był wielką przygodą i niósł ze sobą wiele cudownych i pozytywnych doświadczeń.

Sylwia Zawisza