20 listopada obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka, upamiętniający uchwalenie Konwencji o Prawach Dziecka przez Zgromadzenie Ogóle ONZ w 1989 roku. To także Ogólnopolski Dzień Praw Dziecka, który został ustanowiony w 2014 roku. Jest to szczególny dzień, w którym nacisk kładzie się na ochronę, poszanowanie i promocję praw każdego dziecka na świecie.
Janusz Korczak był prekursorem tworzenia praw dziecka, walczył o to by dzieci odgrywały aktywną rolę w swej społecznej rzeczywistości. To on mówił o prawie do szacunku, prawie do tajemnicy czy prawie do edukacji poprzez zabawę. Dopiero jednak Konwencja o prawach dziecka, usankcjonowała prawa dzieci. Konwencja ta jest jednym z najważniejszych dokumentów międzynarodowych. Porusza ona wiele ważnych kwestii: prawa do życia, tożsamości i wychowania w rodzinie, prawo do informacji i prywatności, ochrony przed przemocą i konfliktem zbrojnym czy prawo do edukacji, opieki zdrowotnej i udziału w życiu społecznym. Wszystkie te prawa mają na celu zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa, rozwoju i szczęścia.
Co to są prawa dziecka?
Prawa dziecka to specyficzna kategoria praw człowieka, która odnosi się do osób poniżej 18. roku życia. To zestaw podstawowych praw przysługujących każdemu dziecku, niezależnie od jego rasy, koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych lub innych, pochodzenia narodowego, etnicznego lub społecznego, majątku, niepełnosprawności czy innego statusu. Prawa te mają na celu ochronę dzieci oraz zapewnienie im warunków do pełnego i harmonijnego rozwoju fizycznego, umysłowego, duchowego, moralnego i społecznego w atmosferze szczęścia, miłości i zrozumienia.
Prawa dziecka mają kluczowe znaczenie dla ochrony młodych ludzi przed wykorzystywaniem, zaniedbaniem, przemocą oraz zapewniają im dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej i warunków do pełnego rozwoju. Są one fundamentem działań na rzecz poprawy jakości życia dzieci na całym świecie, promowania równości oraz budowania świadomości społecznej o potrzebach i prawach dzieci.
Zrozumienie i znajomość praw dziecka są ważne zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Dzieci, które są świadome swoich praw, mogą lepiej bronić się przed niewłaściwym traktowaniem i wykorzystywaniem. Dorośli, w tym rodzice, nauczyciele i opiekunowie, muszą przestrzegać praw dziecka i mieć świadomość, że ich odpowiedzialność nie ogranicza się tylko do ochrony, ale także do aktywnego wspierania rozwoju i samodzielności młodych ludzi.
Czy wiesz, co znaczy kolor niebieski?
Tego dnia ważną rolę odgrywa kolor niebieski, który jest symbolem solidarności ze wszystkimi dziećmi na świecie, również tymi, których prawa nie są przestrzegane. Jest to inicjatywa UNICEF-u, który zaprasza do wykorzystania tego koloru we wszystkich możliwych działaniach podejmowanych w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Praw Dziecka.
Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka to święto, o którym warto pamiętać. To okazja, aby przypomnieć sobie, że każdemu dziecku, niezależnie od jego pochodzenia, miejsca zamieszkania, koloru skóry czy wyznania, przynależą takie sam prawa – prawa człowieka. Dziecko jako istota dopiero ucząca się, rozwijająca i nabierająca doświadczenia, potrzebuje szczególnej ochrony, którą powinni zapewnić dorośli. Pamiętajmy o tym obowiązku i zapewnijmy dzieciom realizację ich praw nie tylko 20 listopada, ale każdego dnia w roku.
Źródło: Bliżej Przedszkola, Konwencja o prawach dziecka, www.unicef.pl
Opracowała: Anna Jaracz-Noga