Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze

30 maj

Na rodzinę można patrzeć w różnoraki sposób. Mogą to być rodzice i ich dzieci, osoby powiązane więzami krwi, jak dziadkowie, ciocie, wujkowie, wnuki, rodzeństwo cioteczne. Bywa też, że w sensie metaforycznym za rodzinę uważa się bliską sobie grupę ludzi.
Bez względu na definicję więzi rodzinne są bardzo ważne. Rodzina to pierwsze środowisko wychowawcze w życiu dziecka, kształtujące jego uczucia i postawy. Rodzina opiekuje się dzieckiem i troszczy się o to, aby mogło zacząć sprawnie biegać, porozumiewać się z otoczeniem, prawidłowo postrzegać otaczający świat, również go rozumieć. Bez aktywnego udziału mamy i taty, ta ewolucja i rozwój dziecka są niemożliwe, a przynajmniej ogromnie utrudnione. Warunki jakie są niezbędne do rozwoju dziecka, muszą być dostosowane do zmiennych potrzeb dziecka. Dziecku normalna rodzina zapewnia niezbędne pożywienie, ubranie, mieszkanie, ale także zaspakaja potrzeby emocjonalne i poczucie bezpieczeństwa. Wywiera ogromny wpływ na powstanie systemu wartości, norm i wzorców postępowania na okres całego życia. Bliskie relacje i wsparcie oraz przestrzeń do kształtowania umiejętności społecznych są niezbędne do prawidłowego rozwoju dzieci. Ich brak, zwłaszcza w najmłodszych latach życia, może zaburzyć funkcjonowanie zarówno w dzieciństwie, jak i w późniejszym życiu. Postawa akceptacji rodzica wobec dziecka oznacza, że akceptuje je takim, jakim jest. Nie oznacza to, że jest bezkrytyczny, bowiem potrafi ganić dziecko kiedy robi coś złego, ale akceptuje je mimo to. Z kolei postawa współdziałania od rodzica wymaga dużo pracy. Uczy dziecko, że można coś osiągnąć współpracując z innymi. Im dziecko starsze, tym inicjatywa powinna wychodzić bardziej od niego samego. Rozumna swoboda wynika z tego, iż z jednej strony rodzic chroni dziecko przed niebezpieczeństwem, a z drugiej sprawia, że wkracza w otaczający świat. Akceptacja i współpraca niezmiernie to ułatwiają. Swoboda i zwiększanie samodzielności rozwijają aktywność dziecka. Uznanie praw dziecka jest również niezmiernie ważne w procesie wychowania. Poszanowanie jego tajemnic, indywidualności, szacunek dla tego co dziecko robi. Postawy pozytywne powinny występować razem – zarówno akceptacja, współdziałanie, rozumna swoboda, jak i uznanie praw wnoszą wiele dobrego w wychowanie dziecka. Warto zachęcać dzieci do pielęgnowania więzi rodzinnych i okazywania uczuć członkom rodziny. Można im proponować wspólne przygotowywanie prezentów dla bliskich. Sposobem na umacnianie więzi rodzinnych jest organizowanie uroczystości rodzinnych. Dobrym pomysłem może być podpowiedzenie dzieciom, w jaki sposób mogą okazywać miłość swoim bliskim, np. przez wspólne spędzanie czasu, przygotowywanie niespodzianek, przytulanie, uprzejmość, rozmowy czy pomoc w obowiązkach domowych. Warto uświadomić dzieciom, że rodziny są różne, czasem niepełne lub pozszywane, ale to nie znaczy, że gorsze.
Styl wychowania i postawa rodzicielska mają bardzo ogromny wpływ na młodego człowieka. To, w jaki sposób jest traktowane dziecko, takie będzie ono w przyszłości.

Anna Drozd