Wychowanie patriotyczne

Listopad to czas nie tylko mieniący się jesiennymi kolorami liści. Listopad to miesiąc kolorów biało- czerwonych, w którym warto zająć się wychowaniem patriotycznym swojego dziecka. Sprzyjają temu święta listopadowe. Zarówno Dzień Wszystkich Świętych jak i Święto Niepodległości stanowi świetną okazję do kształtowania postawy patriotycznej i pierwszych lekcji historii naszego kraju. Warto opowiadać dzieciom o błędach historii ku pamięci i ku przestrodze młodym pokoleniom.

Wychowanie w duchu wartości powinno rozpocząć się już od najmłodszych lat. Kształtowanie postawy patriotycznej jest bardzo istotne w rozwoju osobowości dziecka. W tak młodym wieku, nie można mówić jeszcze o dojrzałej postawie, lecz wspólne odziaływania rodziców i przedszkola stanowią podstawę do budowania rozsądnego, zdrowego postrzegania Ojczyny i poszanowania jej historii i symboli. Nasze wczesne działania stanowić będą podwalinę przyszłego społecznego życia naszych dzieci.

Początkiem kształtowania postawy patriotycznej jest budowanie przywiązania do „małej ojczyzny”, czyli okolicy. Odbywa się ono właściwie od pierwszych dni przedszkola.  Dziecko poznaje okolicę na spacerach, uczy się, gdzie mieszka, gdzie chodzi do przedszkola, poznaje najważniejsze placówki, urzędy, zaznajamia z wyglądem herbu.  Działania rodziców są równie istotne co nauczycieli a nawet mają większy wpływ i mogą mieć szerszy zakres. Drodzy Rodzice warto pokazywać dzieciom piękno polskich wsi, miast i miasteczek, opowiadać o ważnych wydarzeniach z przeszłości naszego regionu. W tym miesiącu warto odwiedzić Dukielski Cmentarz Wojenny, by dziecku pokazać, jak ważna jest pamięć o bohaterach naszego kraju, docenić poświęcenie żołnierzy oraz uświadamiać, jaki wpływ na ludzi i losy ojczyny ma wojna. Ponadto warto pokazywać piękną tradycję i kultywować wraz z dzieckiem zwyczaje naszych przodków związane ze świętami i ważnymi wydarzeniami. Nie zapominajmy w tym czasie zapalić znicza również pod pomnikami ważnych Polaków i podkreślić znaczenie tych osób dla kraju. Elementem wychowania patriotycznego jest również pokazywanie piękna polskiej przyrody, wzbudzanie zamiłowania do obcowania z naturą i potrzeby poznawania pięknych zakątków okolicy i później kraju.

Nieodłącznym elementem wychowania patriotycznego jest kształtowanie poszanowania dla symboli narodowych. Bardzo często w przedszkolu dzieci pierwszy raz widzą flagę polski, poznają jej kolory, zaznajamiają się z wyglądem godła, poznają hymn. Symbole narodowe można poznawać również w domu,  należy jednak pamiętać o ich wyjątkowym, poważnym traktowaniu. Szkoda, by kojarzyły się tylko z meczem piłki nożnej i rozrywką, przecież te symbole towarzyszyły ważnym historycznym wydarzeniom, były elementem spajającym naród w trudnych czasach, ponosiły na duchu w walce. Nie zapominajmy ukazywać ich w ten sposób. Postrzeganie ojczyny i jej symboli w środowisku domowym dziecka ma nieodzowny i największy wpływ na przyszłą postawę dziecka. Tu rodzic i jego zachowanie odgrywają największe znaczenie.

Nie można zapomnieć, że Polskę stanowią przede wszystkim ludzie. Należy rozmawiać z dziećmi przy okazji różnych uroczystości państwowych o ważnych Polakach, którzy zrobili coś istotnego dla naszego kraju. Trzeba dbać o ich spuściznę i pokazywać co po sobie zostawili. Czy są to wytwory namacalne, czy wartości i zachowania, które należy naśladować. Warto odwiedzić wraz z dzieckiem okoliczne pomniki,  muzea związane ze sławnymi Polakami, wystawy. Niezaprzeczalnie należy kształtować postawę dziecka wobec wszystkich ludzi w jego środowisku lokalnym. Wzbudzać szacunek do samych siebie, dziadków, wychowawców, nauczycieli, pracy pań woźnych w placówce i wszystkich osób napotykanych na drodze życia. Niestety coraz częściej już u dzieci zaobserwować można postawę roszczeniową i brak poszanowania dla pracy ludzkiej. Patriotyzm to nie egocentryzm, lecz empatia, zauważanie potrzeb innych, niesienie pomocy potrzebującym i słabszym, poszanowanie odmienności i zdania innych.

Postawa wobec pracy również jest elementem wychowania patriotycznego. Pamiętajmy, że nie da się wyrobić szacunku do pracy innych, nie poznając jej. Drodzy Rodzice opowiadajcie swoim dzieciom o pracy, trudzie jaki wkładacie zarabiając na życie. Nie można wychowywać dziecka w bańce mydlanej, w której wszystko łatwo przychodzi. Dziecko musi wiedzieć, że pieniądze same nie znajdują się na koncie, bankomat nie wydaje ich  bez liku, muszą znać wartość pieniądza. W przedszkolu poznajemy różne zawody, uczymy się doceniać ich rolę w naszym życiu. Ponadto należy wdrażać dziecko do odpowiedzialności za siebie, swoje zachowanie, uczyć naprawiać, co się zepsuło, lub posprzątać, gdy narozrabiało lub nabrudziło. W przedszkolu stosujemy dyżury, wykonujemy różne prace użyteczne, pomagamy paniom woźnym w posprzątaniu, jeśli dziecko czymś zawiniło. W domu również należy przyzwyczajać dzieci do wykonywania różnych prac domowych w miarę możliwości rozwojowych dziecka np. sprzątanie zabawek, ścieranie kurzy, wynoszenie śmieci, podawanie narzędzi, zmywanie po sobie kubka. Najlepiej pracę innych szanuje ten, kto sam ciężko pracuje.

Podsumowując stwierdzam, że nie da się kształtować wśród dzieci postawy patriotycznej w samej placówce, bez udziału rodziców. To środowisko domowe ma największy wpływ na postrzeganie przez dzieci Ojczyzny, ludzi w niej mieszkających, historii, tradycji i symboli. Dzieci uczą się naśladując zachowania dorosłych. Chcą być przede wszystkim jak wy, Drodzy Rodzice, dlatego pamiętajcie by dawać dobry przykład i nie przekrzywiać obrazu dziecka aktualnymi nastrojami czy poglądami politycznymi. Każde dziecko to czysta karta, którą wspólnie zapisujemy.

Karolina Szczurek

Bibliografia:

1. Jakubowski J. Z.: Dokąd i skąd idziemy, Warszawa 1997.